به گزارش سینماپرس، حضور در جشنواره‌های خارجی به عنوان محلی برای عرضه و نمایش محصولات فرهنگی هر کشوری دارای اهمیت است. ایران نیز سالانه در جشنواره‌های متعددی حاضر می‌شود چه جشنواره‌های اروپایی مانند کن، برلین و ونیز و چه جشنوراه‌های آمریکایی مثل اسکار، ساندنس و...

اما جشنواره‌های آسیایی زیاد خرد و کوچکی نیز وجود دارد که نمایندگان کشور ما در آن‌ها حضور پیدا می‌کنند و اکثرا نیز جزو برندگان قاطع آن جشنواره‌ها هستند. اما آیا حضور در این مراسم‌های خرد و کوچک فرهنگی و هنری کمکی به دیپلماسی فرهنگی کشور ما می‌کند یا بیشتر برای پرکردن رزومه شخصی و جوایز در ویترین اتاق هنرمندان است؟

در نقشه مهندسی فرهنگی کشور که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور در سال ۱۳۹۲ است، ذیل بند اصول نهم یعنی «اصل تعامل موثر» آمده است: ضمن تأکید بر هویت و استقلال فرهنگ اسلامی، تعامل و تبادل فرهنگی بین دستگاه‌های داخلی و خارجی باید تعالی‌بخش باشد.

مطابق این اصل مصوب یکی از معتبرترین سندهای فرهنگی کشور قرار است تا محصول و اقدام فرهنگی کشور در تعامل موثر با دستگاه و نهاد مقابل خود باشد. یعنی اگر قرار است تا در عرصه‌های بین المللی حاضر شویم اولا باید نقطه‌ای را رصد کنیم که بتوانیم با حضور در آن امکان یک تعامل مثبت را پیش‌بینی کنیم. ولی آیا جمهوری اسلامی ایران که در اکثر جشنواره‌های معتبر خارجی برنده جوایز گوناگون شده است هنوز نیازمند حضور در جشنواره‌هایی مانند «زردآلوی طلایی ارمنستان» است؟

ملاحظات سیاسی، اقتصادی وامنیتی سه حوزه سنتی بنیادین و کالسیک درعرصه بین الملل است که سیاست خارجی کشورها درآن اعمال می‌شود. با این حال به باور بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران عرصه بین المللی به طورعام و پس از پایان جنگ سرد به طور خاص فرهنگ و مولفه‌های فرهنگی رکن چهارم سیاست خارجی راتشکیل می‌دهد که دربسیاری ازمواقع لایه‌های زیرین سه حوزه دیگرنیزاز آن منبعث می‌شود.

با این حساب باید در اصل حضور در این جشنوراه‌ها شک کرد که فلسفه واقعی حضور در آنان چیست؟ کدام یک از ملاحظات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی ما را به سمت حضور در این جشنواره‌ها کمک می‌کند؟

نکته دیگر برنده شدن اکثریتی ما در این جشنواره‌ها است. غالبا با حضور فیملسازان ما در جشنواره‌های خارجی یا حضور نمایندگان و توزیع کنندگان در این مراسم‌های هنری فیلم برنده می‌شود و جوایز نقدی خود را دریافت می‌کند. اما برخی از این آثار در جنشواره‌های داخلی بعضا نامزد هم نمی‌شوند چه برسد به برنده شدن در جشنواره خارجی.

این مساله فرضیه بده بستان فرهنگی و اقتصادی میان فیلمسازان، رسانه‌ها و نهادهای خصوصی فرهنگی که برگزار کننده این جشنواره‌ها هستند را برانگیخته می‌کند. در این صورت باید گفت که سینمای ما در فضای بین الملل در حال تاخت و تاز برای درو کردن جوایز به جهت برجسته سازی جشنواره‌های کوچک منطقه‌ای و آسیایی به قیمت بدست آوردن جوایز نقدی بعضا کلان و همینطور پرکردن رزومه مدیران فرهنگی کشور هستند.

*تسنیم